Kwestie zdrowotne Q&A

Tu znajdziesz odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania w temacie kwestii zdrowotnych.

1. Czy olej palmowy jest szkodliwy? 

Olej palmowy jest źródłem tłuszczów nasyconych, z tego względu może w przypadku nadmiernego spożycia przyczynić się do wzrostu poziomu cholesterolu i zwiększenia ryzyka chorób sercowo naczyniowych. Warto jednak dodać, że olej palmowy jest olejem, który w grupie tłuszczów nasyconych posiada najmniejszą ilość kwasów tłuszczowych nasyconych. 

Należy pamiętać, że człowiek do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje tłuszczów. Należy kontrolować ich spożycie i nie przekraczać zalecanych ilości, które w przypadku tłuszczów wynoszą 25-30% energii diety, z czego tłuszcze nasycone to 7-10%. 

Olej palmowy jest jednym z wielu składników wykorzystywanych do produkcji wyrobów – ze względu na swoje właściwości to jeden z podstawowych tłuszczów w branży słodyczy. Jest odporny na wysoką temperaturę, charakteryzuje się wysoką stabilnością, neutralnym smakiem i zapachem, nadając produktom pożądaną konsystencję i teksturę. Surowiec ten zawiera w swoim składzie równe ilości nienasyconych i nasyconych kwasów tłuszczowych. Jest to praktycznie jedyna, naturalna alternatywa dla częściowo utwardzanych olejów i tłuszczów, pozwalająca na eliminację niekorzystnych izomerów trans kwasów tłuszczowych. 

pytanie15

pytanie14

Podobnie jak większość naturalnych olejów z nasion, olej palmowy zawiera bardzo niewielką ilość tłuszczów trans (poniżej 1%). W wielu zastosowaniach spożywczych użycie oleju palmowego oraz jego frakcji okazało się kluczowe dla obniżenia poziomu tłuszczów trans. 

Tłuszcze trans mają negatywny wpływ na zdrowie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) apeluje do rządów krajów świata o wyeliminowanie przemysłowo wytwarzanych tłuszczów trans z obiegu. Spożywanie ich wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób m.in. układu krążenia. Należy zaznaczyć, że w tłuszczu mlecznym, jak również w mięsie przeżuwaczy (mięso wołowe, cielęcina, jagnięcina i kozina, dziczyzna) w sposób naturalny występują niewielkie ilości tłuszczów trans. WHO zaleca ograniczenie całkowitego spożycia tłuszczów trans do mniej niż 1% całkowitego spożycia energii, co przekłada się na mniej niż 2,2 grama dziennie przy diecie o wartości energetycznej 2000 kalorii. 

1a. Czy olej palmowy jest rakotwórczy? 

1b. Co może być szkodliwe w oleju palmowym? 

Olej palmowy jest praktycznie jedyną alternatywą dla bardzo szkodliwych kwasów tłuszczowych trans. Olej palmowy ze względu na wysoką zawartość kwasów nasyconych ma z natury stałą konsystencję, przez co możliwa jest rezygnacja ze stosowania procesu uwodornienia. Należy podkreślić, że żadna instytucja naukowa na świecie nie rekomenduje ograniczenia czy też zakazu stosowania oleju palmowego, gdyż nie widzi żadnego zagrożenia ze strony tego oleju. 

Źródło: Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ 

Jest to około 50%, natomiast dla porównania – olej kokosowy zawiera tych kwasów prawie dwa razy więcej, bo ok. 90%. 

Źródło: Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ 

1c. Czy olej palmowy może być spożywany przez dzieci? 

1d. Jakie są negatywne skutki długotrwałego spożywania oleju palmowego znajdującego się w składzie produktów spożywczych? 

Najkrócej mówiąc – żadne. Zawsze trzeba pamiętać, że olej palmowy najczęściej zastępuje oleje utwardzone, ze szkodliwymi izomerami trans. Można więc powiedzieć, że jest „prozdrowotną” alternatywą. Nie ma żadnej opinii jakiejkolwiek instytucji naukowej, mówiącej o niebezpieczeństwie długotrwałego spożywania oleju palmowego. 

Nie można postawić znaku równości pomiędzy olejem palmowym a olejem utwardzonym / uwodornionym. W praktyce jest wręcz odwrotnie: dzięki zastosowaniu oleju palmowego najczęściej nie ma konieczności stosowania procesu utwardzania (uwodorniania), który prowadzi do powstawania tzw. przemysłowych tłuszczów trans (TFA) – uznanych zarówno na poziomie urzędowym, jak i naukowym za szkodliwe dla zdrowia ludzkiego. Praktycznie są jedyną alternatywą stałych tłuszczów utwardzonych, więc z tego punktu widzenia jest to zmiana korzystna. Większość olejów jak np. rzepakowy, słonecznikowy, sojowy, kokosowy, sezamowy a nawet oliwa z oliwek - może być uwodorniona / utwardzona i w konsekwencji zawierać szkodliwe tłuszcze trans. Producenci zazwyczaj nie poddają oleju palmowego procesowi utwardzania/uwodorniania z uwagi na jego unikalne właściwości. Często więc bywa tak, że produkty zawierające olej palmowy nie zawierają tłuszczów utwardzonych/całkowicie/utwardzonych/częściowo utwardzonych. 

Informacji o poddaniu danego oleju procesowi utwardzenia/uwodornienia należy szukać na etykietach produktów spożywczych. Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z 25.10.2011r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności – producenci żywności są prawnie zobowiązani do informowania konsumentów, czy dany produkt zawiera tłuszcze/oleje całkowicie/częściowo utwardzone/uwodornione, wymieniając je w składzie danego produktu. 

2. Czy olej palmowy jest utwardzony / uwodorniony? 

3. Czy olej palmowy jest tłuszczem nasyconym czy nienasyconym? 

Olej palmowy jak inne tłuszcze roślinne składa się z estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych (KT) tworzących cząsteczki triacylogliceroli (TAG). Kwasy tłuszczowe wchodzące w skład oleju palmowego, tak jak i każdego tłuszczu,  możemy podzielić odpowiednio na: 

Nasycone KT (ang. Saturated fatty acids – SAFA)

Nienasycone KT (ang. Unsaturated fatty acids), wśród których wyróżniamy: 
Jednonienasycone KT (ang. Monounsaturated fatty acids – MUFA) 
Wielonienasycone KT (ang. Polyunsaturated fatty acids – PUFA)

W oleju palmowym skład kwasów tłuszczowych jest następujący (podany udział procentowy poszczególnych kwasów): 

SAFA - 47% 
MUFA - 38% 
PUFA - 10%

Jak widać, udział kwasów nasyconych (SAFA, 47%) jest zbliżony do udziału kwasów nienasyconych (MUFA+PUFA, 48%) – o oleju palmowym można zatem powiedzieć w równym stopniu, że jest tłuszczem nasyconym co nienasyconym. Odpowiada to zresztą konsystencji oleju palmowego, która w temperaturze pokojowej jest półstała właśnie dzięki równomiernemu udziałowi kwasów nasyconych i nienasyconych oraz ich odpowiedniemu rozmieszczeniu w poszczególnych cząsteczkach TAG. 

Źródło: Z. E. Sikorski „Chemia Żywności, tom 2: – sacharydy, lipidy i białka”, rozdziały od 3 do 4; s. 73 -164. 

Proces rafinacji w przemyśle spożywczym w dalszym ciągu mylnie jest postrzegany jako niekorzystny dla konsumentów etap procesu produkcyjnym. W celu zrozumienia sedna jego stosowania najważniejszym jest poznanie jego głównych etapów oraz skutków. 

Rafinacja olejów jest etapem procesu niezbędnym do poprawienia jakości, a w szczególności bezpieczeństwa surowego oleju. W tym procesie zostają usunięte z surowca substancje szkodliwe, m.in. niezwykle niebezpieczne zanieczyszczenia przemysłowe jak benzopiren czy furany oraz niekorzystne pod względem funkcjonalnym jak i zdrowotnym. 

Rafinacja składa się z 4 podstawowych elementów: 

odszlamowania (poprzez zastosowanie kwasu fosforowego bądź cytrynowego z surowca zostają usunięte związki fosforowe, jak również metale i barwniki), 
odkwaszanie (etap służący do usunięcia w głównej mierze wolnych kwasów tłuszczowych jak i metali oraz barwników, za pomocą roztworu ługu sodowego), 
bielenie (przy zastosowaniu ziemi bielącej usuwa się metale, związki fosforu oraz barwniki), 
odwanianie (poprzez destylację próżniową z udziałem pary wodnej usuwa się głównie związki lotne, w tym produkty autooksydacji, wolne kwasy tłuszczowe itp).

W związku z powyższym zalecane jest, aby wszystkie oleje były poddawane temu procesowi, w tym także olej palmowy. Na rynku dostępne są oleje palmowe rafinowane. 

4. Czy olej palmowy jest rafinowany/nierafinowany? 

5. Jaki jest wpływ oleju palmowego na zdrowie człowieka wg. stanowiska międzynarodowych organizacji? 

Żadna z uznanych, międzynarodowych organizacji naukowych, stojących na straży bezpieczeństwa produktów spożywczych oraz jakości żywności nigdy nie zabroniła używania oleju palmowego jako składnika produktów spożywczych (ani dla żywności przeznaczonej dla dorosłych, ani dla żywności dla dzieci). 

Naukowe organizacje zajmujące się żywieniem i żywnością zgodnie natomiast potwierdzają, że tłuszcze są głównym źródłem energii dla ludzkiego organizmu, podobnie jak węglowodany i białka. Np. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zaleca, aby minimalnie 20% a maksymalnie 35% dziennego bilansu energetycznego było pokrywane z dostarczonych w pożywieniu tłuszczów w celu utrzymaniu właściwej i zrównoważonej diety (EFSA 2010). Podobne rekomendacje wydała Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), która jest częścią Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). FAO sugeruje, aby dzienny bilans energetyczny człowieka był pokrywany przez tłuszcze co najmniej w 15% (do 35%), (FAO-WHO 2010). 

Wiele negatywnych informacji o oleju palmowym powstało po opublikowaniu przez EFSA raportu dotyczącego estrów kwasów tłuszczowych, powstających m.in. w czasie procesu rafinowania olejów roślinnych (3-MCPD, 2-MCPD, GE). W tym dokumencie z 2016 r. EFSA przeanalizowała zawartość zanieczyszczeń w wielu różnych produktach spożywczych i olejach, ustalając ich dopuszczalne poziomy. Stwierdziła także, że zawartość zanieczyszczeń zależy od rodzaju stosowanego oleju i tłuszczu, a także od rodzaju procesów obróbki, jakim surowce te są poddawane. 

Jednak już w 2018 r. EFSA podniosła sugerowane wcześniej limity, oświadczając jednocześnie, że “poziomy spożycia estrów 3-MCPD w żywności uznaje się za bezpieczne dla większości konsumentów, choć istnieje potencjalne zagrożenie zwiększonej konsumpcji dla młodszych grup wiekowych”. 

Profesor Christer Hogstrand, przewodniczący grupy badawczej, która w 2016 r. opracowała opinię EFSA stwierdził: “EFSA zdecydowała się ponownie przeanalizować swoją ocenę po tym jak połączone zespoły eksperckie FAO i WHO (UN’s Joint FAO/WHO Expert Committee on Food Additives -JECFA) ustanowiły odmienny poziom bezpiecznej konsumpcji – tolerowaną dzienną wartość spożycia. Jednocześnie, EFSA zaktualizowała swoją metodę obliczania tolerowanej dziennej wartości spożycia, nazywaną benchmark dose (BMD) approach”. 

W konsekwencji, w 2018 r. EFSA podniosła bezpieczny poziom zawartości estrów 3-MCPD w żywności aż 2,5 krotnie w porównaniu z limitem określonym we wcześniejszym dokumencie z 2016 r. 

Źródła: 

https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/process-contaminants-vegetable-oils-and-foods 

http://foris.fao.org/preview/25553-0ece4cb94ac52f9a25af77ca5cfba7a8c.pdf 

https://www.efsa.europa.eu/en/press/news/180110 

Konsystencja olejów i tłuszczów jest zależna od profilu kwasów tłuszczowych (KT) oraz ich rozmieszczenia w cząsteczkach triacylogliceroli (TAG). Najpowszechniej używane tłuszcze roślinne (np. rzepakowy, słonecznikowy) w temperaturze pokojowej mają postać ciekłą. Olej palmowy jest pod tym względem wyjątkowy, ponieważ w temperaturze pokojowej ma postać półstałą i topi się w temperaturze zbliżonej temperaturze naszego ciała (punkt topnienia 35-36°C. Dzięki temu świetnie sprawdza się w recepturach wielu produktów takich jak np. margaryna, lody, ciastka czy wyroby piekarnicze i wiele innych. 

Alternatywą dla oleju palmowego mogą być: 

Tłuszcze utwardzone – otrzymane na drodze częściowego lub całkowitego uwodornienia. Dany olej jest poddawany dodatkowemu procesowi uwodornienia, gdzie na skutek reakcji chemicznej część lub wszystkie wiązania nienasyconych kwasów tłuszczowych zostają przekształcone w wiązania nasycone. W efekcie otrzymujemy tłuszcz o twardszej konsystencji i o wyższej zawartości nasyconych  kwasów tłuszczowych, a w przypadku procesu częściowego uwodornienia dodatkowo izomery trans kwasów tłuszczowych. Zarówno wysoka zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych i izomery trans KT mają niekorzystny wpływ na układ krążenia.

Olej kokosowy lub inne tłuszcze egzotyczne – pomimo stałej lub półstałej konsystencji w temperaturze pokojowej, charakteryzują się  innym składem KT oraz profilem topnienia co powoduje, że aby uzyskać właściwości zbliżone do oleju palmowego konieczne jest blendowanie lub inne modyfikacje tych tłuszczów.  Profil KT oleju kokosowego jest dużo mniej korzystny ze zdrowotnego punktu widzenia ze względu na niezwykle wysoką (91%) zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych (olej palmowy ma ich około 47%). Dochodzą tutaj dodatkowo takie czynniki jak dostępność (ograniczona i niestabilna w przypadku oleju Shea) oraz wydajność produkcji z 1 Ha – olej palmowy ma blisko pięciokrotnie wyższą efektywność produkcji niż olej kokosowy.

Źródła: 

Z. E. Sikorski „Chemia Żywności, tom 2: – sacharydy, lipidy i białka”, rozdział 4.3 Skład kwasów tłuszczowych naturalnych tłuszczów, s. 150-151. 

Temperatura topnienia oleju palmowego - http://www.palmoilworld.org/ 

Commission Regulation (EU) amending Annex III to Regulation (EC) No 1925/2006 of the European Parliament and of the Council as regards trans fat, other than trans fat naturally occurring in animal fat, in foods intended for the final consumer: https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/docs/fs_labelling-nutrition_transfats_swd_ia-pt01.pdf 

6. Dlaczego olej palmowy jest w tak wielu produktach i jakie są alternatywy? 

7. Jakie jest maksymalne dzienne spożycie oleju palmowego? 

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rade (UE) nr 1169/2011, referencyjna wartość spożycia (RWS) dla kwasów tłuszczowych nasyconych (SAFA) wynosi 20g. Biorąc pod uwagę, że SAFA w oleju palmowym stanowią około 47%, wychodzi że przeciętna osoba dorosła, dziennie, może spożyć około 42,5 g oleju palmowego (przy założeniu, że stanowią jedyne źródło SAFA w diecie). 

Źródła: 

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 Tekst mający znaczenie dla EOG: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32011R1169; 

Z. E. Sikorski „Chemia Żywności, tom 2: – sacharydy, lipidy i białka”, rozdziały od 3 do 4; s. 73 -164 

Olej palmowy jest pozyskiwany z owoców drzewa Elaeis guineensis, zwyczajowo znaną jako palma olejowa. Rozróżnia się dwa rodzaje oleju pozyskiwanego z palmy: 

Olej z ziarna palmy oleistej - ma białą barwę. Jest on wykorzystywany na o wiele mniejszą skalę, niż olej z miąższu owoców palmy. 
Olej z miąższu palmy oleistej - ma pomarańczowo-czerwona barwę. Jest bogaty w duże ilości witaminy E oraz steroli roślinnych. Poddany rafinacji traci część tych składników oraz przybiera biały odcień. W tej formie jest szeroko wykorzystywany w kuchni oraz w przemysłowej produkcji artykułów spożywczych.

W głównej mierze różnica pomiędzy tymi dwoma olejami jest ukryta w odmiennych składach kwasów tłuszczowych, przy czym olej palmowy ma ten skład bardziej korzystny, bo ma mniej nasyconych kwasów tłuszczowych. Trzeba dodać, że olej z ziaren palmowych jest bardzo zbliżony do oleju kokosowego. 

8. Jakie są różnice między olejem palmowym z miąższu i ziaren owocu olejowca gwinejskiego? Czy któryś z nich jest “zdrowszy” lub bardziej szkodliwy? 

9. Czy olej palmowy pochodzący ze zrównoważonych źródeł jest zdrowszy od oleju nie certyfikowanego? 

Olej palmowy jest pozyskiwany z owoców drzewa Elaeis guineensis, zwyczajowo znaną jako palma olejowa. Rozróżnia się dwa rodzaje oleju pozyskiwanego z palmy: 

Olej z ziarna palmy oleistej 
Olej z miąższu palmy oleistej.

Zła sława oleju palmowego związana jest ze względnie wysoką zawartością kwasów tłuszczowych nasyconych, których nadmierne spożycie może przyczynić się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Udowodnione zostało jednak, że udział oleju palmowego w dobrze zbilansowanej diecie nie wpływa negatywnie na zdrowie. 

Negatywnym aspektem zdrowotnym są zarówno powstające w trakcie procesu produkcyjnego Estry 3-MCPD (3-monochloropropano-1,2-diol), 2-MCPD (2-monochloropropano-1,2-diol) i estry glicydowe kwasów tłuszczowych (GE). Unia Europejska już wprowadziła limity poziomu wyżej wymienionych estrów, w celu zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów. Obecnie obowiązującym aktem prawnym jest Rozporządzenie 2018/290. 

Realnym problemem szybkiej ekspansji rynków oraz ciągłego wzrost udziału oleju palmowego w prawie wszystkich gałęziach przemysłowych (od branży spożywczej po motoryzacyjną) jest zachowanie bioróżnorodności w regionach plantacyjnych, łamanie zasad etycznych w stosunku do pracowników oraz degradacja środowiska naturalnego. 

Certyfikacja RSPO (Roundtable on Sustainable Palm Oil) zapewnia, że w produktach używany jest surowiec, podczas produkcji, transportu i przetwarzania, którego zostały utrzymane standardy zrównoważonej produkcji oleju palmowego. Oznacza to współpracę z plantacjami, które nie przyczyniły się do degradacji środowiska oraz przestrzegają zasad etycznych w stosunku do pracowników i jak mieszkańców okolicy plantacji. W całym łańcuch produkcyjnym jak i logistycznym spełnione są zasady transparencyjności działalności, zgodności z wymaganiami prawnymi, wydajności finansowej oraz odpowiedzialności za ciągły rozwój i doskonalenie. 

Oznacza to, że certyfikacja RSPO nie jest bezpośrednio powiązana z zapewnieniem jakości zdrowotnej oleju palmowego, zaś z zapewnieniem jakości w rozumieniu odpowiedzialności za ochronę środowiska, zwierząt, a co najważniejsze ludzi, ich tradycji, bezpieczeństwa, przy stosowaniu najlepszych znanych praktyk. Tym niemniej poprzez to certyfikowanie jakość oleju palmowego może wzrosnąć m.in. poprzez dokładnie kontrolowanej uprawie (np. ograniczenie stosowania niebezpiecznych pestycydów),  zachowawczym, delikatnym transporcie owoców co ogranicza ich uszkodzenie czy precyzyjnie kontrolowanych parametrów produkcji. 

Przyczyny krytycznych opinii na temat oleju palmowego skupiają się na dwóch obszarach: zdrowotnym i środowiskowym. 

Kwestie zdrowotne związane są z ewentualnymi skutkami procesów technologicznych, którym poddawany jest olej palmowy stosowany w produkcji żywności – między innymi rafinacji, a więc oczyszczeniu, nadaniu mu odpowiednich właściwości technologicznych i sensorycznych. W wyniku tych procesów zostają usunięte śluzy, białka, barwniki, fosfolipidy, aldehydy, ketony, a co najważniejsze niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia chemiczne. Olej palmowy może być poddawany procesowi uwodornienia w wysokich temperaturach (200°C) lub częściowego uwodornienia, co prowadzi do powstawania izomerów (tłuszczy) trans, które uznawane są za najbardziej szkodliwy typ kwasów tłuszczowych, odpowiedzialnych za wzrost ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Jak wynika z badań specjalistów z Europejskiego Biura ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), tłuszcze trans, podobnie jak kwasy tłuszczowe nasycone, podwyższają także stężenie „złego” cholesterolu (LDL), a obniżają stężenie „dobrego” cholesterolu (HDL). Ponadto, Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zakwalifikowała zanieczyszczenie, powstałe w procesie rafinacji w wysokich temperaturach (3-MPCD, estry glicydylowe), jako możliwy czynnik rakotwórczy. Dziś już obowiązują limity zawartości tych związków i oczywiste, że tylko takie oleje mogą być stosowane w żywności. 
Drugim źródłem negatywnego wizerunku oleju palmowego, są konsekwencje środowiskowe, z jakimi wiąże się nieodpowiedzialna uprawa palm oleistych z których jest on pozyskiwany. Produkcja oleju palmowego z niecertyfikowanych źródeł doprowadza bowiem do utraty olbrzymich powierzchni lasów na terenach Indonezji i Malezji, których ekosystemy uznawane są za najbogatsze pod względem różnorodności biologicznej na świecie. Skutkuje to bezpośrednim zagrożeniem dla wielu gatunków zwierząt, zwiększonych emisji dwutlenku węgla i zanieczyszczenia środowiska. W wyniku wycinki lasów tropikalnych na rzecz niecertyfikowanych upraw palm oleistych, dom i tym samym życie tracą m.in. orangutany, które stały się niejako symbolem zagrożeń, jakie niesie ze sobą niewłaściwa uprawa oleju palmowego dla środowiska. Olej certyfikowany to olej ze źródeł zrównoważonych a nie np. z terenów po wypalanych obszarach leśnych.

Kwestie zdrowotne Q&A

1. Czy olej palmowy jest szkodliwy?

1a. Czy olej palmowy jest rakotwórczy?

1b. Co może być szkodliwe w oleju palmowym?

1c. Czy olej palmowy może być spożywany przez dzieci?

1d. Jakie są negatywne skutki długotrwałego spożywania oleju palmowego znajdującego się w składzie produktów spożywczych?

2. Czy olej palmowy jest utwardzony / uwodorniony?

3. Czy olej palmowy jest tłuszczem nasyconym czy nienasyconym?

4. Czy olej palmowy jest rafinowany/nierafinowany?

5. Jaki jest wpływ oleju palmowego na zdrowie człowieka wg. stanowiska międzynarodowych organizacji?

6. Dlaczego olej palmowy jest w tak wielu produktach i jakie są alternatywy?

7. Jakie jest maksymalne dzienne spożycie oleju palmowego?

8. Jakie są różnice między olejem palmowym z miąższu i ziaren owocu olejowca gwinejskiego? Czy któryś z nich jest “zdrowszy” lub bardziej szkodliwy?

9. Czy olej palmowy pochodzący ze zrównoważonych źródeł jest zdrowszy od oleju nie certyfikowanego?

10. Dlaczego uważa się, że olej palmowy jest szkodliwy?

1. Czy olej palmowy jest szkodliwy? 

1a. Czy olej palmowy jest rakotwórczy? 

1b. Co może być szkodliwe w oleju palmowym? 

1c. Czy olej palmowy może być spożywany przez dzieci? 

1d. Jakie są negatywne skutki długotrwałego spożywania oleju palmowego znajdującego się w składzie produktów spożywczych? 

2. Czy olej palmowy jest utwardzony / uwodorniony? 

3. Czy olej palmowy jest tłuszczem nasyconym czy nienasyconym? 

4. Czy olej palmowy jest rafinowany/nierafinowany? 

5. Jaki jest wpływ oleju palmowego na zdrowie człowieka wg. stanowiska międzynarodowych organizacji? 

6. Dlaczego olej palmowy jest w tak wielu produktach i jakie są alternatywy? 

7. Jakie jest maksymalne dzienne spożycie oleju palmowego? 

8. Jakie są różnice między olejem palmowym z miąższu i ziaren owocu olejowca gwinejskiego? Czy któryś z nich jest “zdrowszy” lub bardziej szkodliwy? 

9. Czy olej palmowy pochodzący ze zrównoważonych źródeł jest zdrowszy od oleju nie certyfikowanego? 

10. Dlaczego uważa się, że olej palmowy jest szkodliwy?  